Dzień dobry,
Szanowna Poradnio,
To już ostatnie pytanie dla czasu. Od kiedy liczyć upływ, np. kończy się program tv i ktoś mówi za tydzień w programie to za tydzień potocznie od chwili mówienia, czy liczyć to od chwili rozpoczęcia programu, by był dokładnie tydzień? Podobnie mówię za tydzień w czwartek, jeśli jest poniedziałek, to liczyć czas potocznie od poniedziałku czy od czwartku itd.? Co do roku, to rocznikowo podaje się wiek auta, przykładowo. I to jest raczej normatywne.

Jakie są różnicę między: metodologią, metodyką, metodą i kiedy którego wyrazu w odniesieniu do czego można użyć? Często w artykułach autorzy piszą o jakiejś metodologii (np. prowadzenia projektów), ale chyba raczej mają na myśli metodę, a może metodykę? Inny przykład, ktoś podaje że badanie (np. efektywności pomp) zostało przeprowadzone według takiej, a nie innej metodologii. Chyba znów chodzi raczej o metodę / metodykę?

"Słownik nazw własnych” J. Grzeni oraz „Nowy słownik ortograficzny PWN” pod red. E. Polańskiego podają, kiedy polszczymy imię osoby narodowości innej niż polska. Zgodnie z tymi zasadami w obydwu wymienionych źródłach w części słownikowej można znaleźć Michaiła Bułhakowa. Tymczasem Bułhakow pojawił się jako Michał (spolszczony) w książkach wydanych przez: Czytelnika, Ossolineum, PIW, Znak, Wydawnictwo Dolnośląskie, Luk, MUZĘ SA i jeszcze kilka innych, mniej znanych. Nie są to oczywiście wszystkie przypadki, a i wydawnictwa nie muszą być jakoś szczególnie przywiązane do danej formy. To samo Wydawnictwo Dolnośląskie, które wydało „Mistrza i Małgorzatę” Michała, dziś wydaje książkę o Michaile. Niemniej na mój osąd forma Michał jest częstsza, co dodatkowo mogę podeprzeć wyliczeniami z mojej półki: 14 książek Michała (albo o Michale), i tylko jedna Michaiła.
Wspomniałem na początku o zasadach polszczenia imienia – pisownia Michał mogłaby nie być z nimi sprzeczna, jeśliby zaliczyć Bułhakowa do grona wybranych przypadków, jedną z zasad jest bowiem szczególne traktowanie wybranych osób. Może źródła poprawnościowe również powinny Bułhakowa do nich zaliczyć?
J.B.

Szanowna Poradnio,
proszę o wyjaśnienie dokładnego znaczenia i etymologii pejoratywnego określenia mlon (lub mlun). Dość często można się z nim spotkać we wschodniej Polsce.

Szanowni eksperci,
proszę o pomoc w odmianie nazwisk w bierniku l. mnogiej: Jemioło, Tabin, Olbert, Rozmus, Żero, Kiełbasa, Gurgul. Jaką należy przyjąć kolejność płci na zaproszeniach, jeśli na jednym zaproszeniu zapraszam dwie niespowinowacone ze sobą osoby odmiennej płci i bliżej znam mężczyznę niż kobietę? Czy decydującym kryterium jest zawsze kryterium grzecznościowe (wtedy kobieta), czy też mogę albo wręcz powinienem wpisać najpierw mężczyznę, gdyż jego znam bliżej?
Pozdrawiam
Kamil

W ramach reformy pisowni w 1936 r. postanowiono, że wyrazy w rodzaju Maria należy pisać przez i, a nie przez j, jak wcześniej (Marja). Zamiana litery i na j nie objęła wyrazów, w których j występowało po literach po c, s, z – zapewne dlatego, aby ludzie nie czytali zbitek zi, ci oraz si jako [ż], [ć] i [ś]. W wyniku tej decyzji pisownia mniej odzwierciedla język mówiony. Dlaczego w takim razie ją wprowadzono i czy planuje się jej wycofanie?

Jak prawidłowo odmienić jednostki (km) w poniższych zapisach:

Odbiornikiem ścieków oczyszczonych jest rzeka Xxxx na 43,909 kilometrze, odprowadzająca je dalej poprzez rzekę Xxxx na 25,6 kilometrze do rzeki Xxxx na 587 kilometrze.

W przypadku pełnych wartości sprawa jest prosta - "na 587 kilometrze", ale co, kiedy występują wartości po przecinku? Czy jakimś rozwiązaniem byłby zapis "na 43,909 km"? Będę bardzo wdzięczny za poradę.

Mieszkam na Węgrzech, gdzie istnieje system instytucjonalnego wspierania mniejszości narodowych. Kalką oficjalnego wyrażenia węgierskiego używanego w odniesieniu do tych mniejszości (nemzetiség) jest po polsku słowo narodowość, które jest niestety powszechnie używane w tutejszych kręgach polonijnych, np.:

18 grudnia z okazji Dnia Narodowości przyznano nagrody za wybitne zasługi na rzecz osiadłych na Węgrzech narodowości. W tym roku wśród laureatów znaleźli się również przedstawiciele narodowości polskiej: Halina Csúcs [...] pierwsza rzeczniczka polskiej narodowości w ZN Węgier...,

Od chwili, kiedy wybrana zostałam rzecznikiem narodowości polskiej...

Do tej pory odbyły się trzy takie spotkania, na które przybyło wielu przedstawicieli naszej narodowości.

...imprezy organizowane w języku danej narodowości...

Oprócz tego pojawiają się nazwy: Komisja Narodowościowa, samorząd narodowościowy. Dla mnie brzmi to strasznie, bo narodowość rozumiem jako cechę a nie grupę społeczną. Czy mam rację, czy też jej nie mam?

Kłaniam się

Jerzy Celichowski

Budapeszt

Jeśli wigilia była dwa dni temu i dzisiaj mówię Następna wigilia za rok, to mogę liczyć rok od wigilii dwa dni temu? Wydaje mi się, że mówiąc za rok, kontekst każe i wskazuje na dzień dwa dni temu, od którego liczy się rok do następnej wigilii, nie potocznie, czy to możliwe? Czy można taką interpretację przyjąć, czy jest to możliwe i podobnie w sytuacjach podobnych, liczę czas od chwili kiedy coś miało miejsce? Generalnie czy można przyjąć inne chwile czasu niż chwila mówienia bo kontekst każe?

Jak poprawnie napisać oświadczenie o niekaralności: „Nie byłam karana za przestępstwa…’’ czy „Nie jestem karna za przestępstwa…’’? Która forma – teraźniejsza czy przeszła – ma szerszy zakres? Która forma może zastąpić inną formę? Której bezpieczniej używać?
Pytam, bo instytucje różnie interpretują „Oświadczenie": jedne życzą sobie nie byłam, inne nie jestem.
Dziekuje za pomoc